COVID-19 пандемиясы көптеген адамдардың денсаулығына ұзақ мерзімді әсер етті. Вируспен ауырғаннан кейін кейбір науқастарда ұзақ уақытқа созылатын асқынулар байқалады. Бұл жағдайлар «ковидтан кейінгі синдром» немесе «ұзақ ковид» деп аталады. Осы мақалада COVID-19-дан кейінгі ең жиі кездесетін асқынулар мен олардың алдын алу жолдары туралы қарастырамыз.
COVID-19-дан кейінгі жиі кездесетін асқынулар
1. Тыныс алу жүйесінің бұзылыстары: Өкпе қабынуы мен фиброзы жиі кездесетін асқынулардың бірі. Бұл науқастарда ұзақ уақыт бойы ентігу, жөтел және тыныс алудың қиындауы байқалуы мүмкін.
2. Жүрек-қан тамырлары жүйесінің асқынулары: COVID-19 жүрек бұлшықетіне әсер етіп, миокардит, аритмия, тромбоз сияқты асқынуларға алып келуі мүмкін.
3. Неврологиялық асқынулар: Ковидтан кейінгі кезеңде бас ауруы, бас айналу, есте сақтау қабілетінің төмендеуі, ұйқының бұзылуы сияқты неврологиялық мәселелер жиі байқалады.
4. Жалпы әлсіздік және созылмалы шаршау: Ковидтен кейінгі кезеңде науқастардың көбісі ұзақ уақыт бойы күш-қуаттың азаюын, шаршағыштықты сезінеді.
5. Психикалық денсаулық проблемалары: Тыныс алудың қиындауы және физикалық әлсіздік психикалық күйзеліске, алаңдаушылық пен депрессияға алып келуі мүмкін.
Асқынулардың алдын алу жолдары
1. Уақытылы және жүйелі медициналық бақылау: Ковидтен кейінгі асқынуларды дер кезінде анықтау үшін науқастарды жүйелі түрде тексеру қажет. Бұл жағдайда клиникалық зерттеулер мен диагностика маңызды рөл атқарады.
2. Реабилитациялық емшаралар: Тыныс алу гимнастикасы, физиотерапия және реабилитациялық емшаралар өкпе мен жүрек-қан тамырлары жүйесін қалпына келтіруге көмектеседі.
3. Дұрыс тамақтану және дене шынықтыру: Витаминдер мен микроэлементтерге бай диета, сонымен қатар жеңіл физикалық жаттығулар дененің қалпына келуіне ықпал етеді.
4. Психологиялық қолдау: Психикалық денсаулықты қолдау үшін психологтар мен психотерапевттердің көмегі қажет. Бұл ұзақ ковидтен кейінгі күйзелістен арылуға көмектеседі.
5. Иммунитетті қолдау: Иммундық жүйені күшейту мақсатында витаминдік кешендер қабылдау, сондай-ақ, дәрумендер мен минералдарға бай тамақтану маңызды.
Ковидтан кейінгі асқынулардың алдын алу үшін науқастарға өз денсаулығын мұқият қадағалау, дәрігерлермен тығыз байланыста болу және барлық қажетті емшараларды уақытында қабылдау қажет.
Шорман Садыр
Жалпы тәжірибелік дәрігер
